Proje Hakkında...
Proje, Başkent Ankara’nın tarihi “eski şehri” Ulus bölgesinde kalenin güneybatı eteklerinde olan Hisarönü Mahallesi olarak tanımlanan bölgeye odaklanmaktadır. Bu bölge kültürel miras olarak çok katmanlıdır; 1916 Büyük Yangın öncesi Rum ve Ermeni mahallelerini barındırırken; Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle ve Ankara’nın başkent olmasıyla birlikte yanan bölge, yeni yerleşim bölgesi olarak değerlendirilmiş; 1920’li yıllarda birçok konut ve apartman inşa edilmiştir. Günümüzde bu döneme ait sivil mimarlık mirası atıl kalmış ve oldukça bakımsız haldedir. Kullanımını devam ettiren örnekler ise ticari amaçlarla kullanılmakta; kültürel miras bilinçli bir şekilde korunmamaktadır. Bu projenin amacı, bu bölgenin konut bölgesi ve “mahalle” olarak kullanımının devam edebileceği hayali yaklaşımı bir kenara bırakarak; mahallenin ve konutlarının güncel işlevleriyle kullanım sürekliliğinin sağlanmasını hedeflemektedir. Günümüzde ticari üretim, satış ve deri üretim şebekesi gibi işlevlerin aktif olduğu konutlarda, esnafla işbirliği yapılması hedeflenmekte; sözlü tarih, anı-bellek-hafıza gibi çalışmalarla sosyal farkındalığın oluşturulması amaçlanmaktadır.
Projenin Arka Planı...
2018 yılında Deniz Avcı Hosanlı ODTÜ Mimarlık Tarihi Bölümü’nde “Modern Ulusu Barındırmak: Ankara’da Konut Mimarisinin 1920’lerdeki Dönüşümü” başlıklı doktora tezini Prof. Dr. T. Elvan Altan yürütücülüğünde tamamlamıştır. 1920’ler Ankara’sı üzerine 2012’den beri çalışmakta olan Avcı Hosanlı, 2019 yılından itibaren bu heyecanını genç öğrencilerle paylaşmaya başlamıştır. Bu vesileyle 2019 yılında Mimarhane Ankara Organizasyonu tarafından bir seminere davet edilmiş; daha sonra da yine aynı ekiple Ulus gezisi düzenlemiştir. Bu gezide özellikle Hisarönü Mahallesi ve 1920’lerde üretilmiş ve kullanılmış konutları merkeze alınarak çalışmalar yapılmış; yapıların güncel durumları ve koruma yaklaşımları hakkında tartışmalar yapılmıştır. Dr. Öğretim Üyesi Avcı Hosanlı 2020 yılında bu gezi ve çalışması sonucunda İdealkent - Kent Araştırmaları dergisinde bir makale yayınlamıştır. 2022 yılında Cansu Değirmencioğlu "erken Cumhuriyet dönemi gündelik yaşam alanlarında ve ev içi mekanlarda modern hijyen ve sağlık temaları" kapsamında yaptığı önemli çalışmalarla ekibe katılmıştır. Prof. Dr. T. Elvan Altan projenin danışmanlığını yapmaktadır.
Ankara, mimarlık tarihi ve kültürel mirası koruma sevdalısı olan bu ekip, Hisarönü Mahallesi ve 1920’lerde üretilmiş olan konutları kapsamında “anı, hafıza, bellek” ve “süreklilik” kavramlarını da odaklarına alarak sosyal farkındalık projesi düzenlemektedir. Bu kapsamda, akademisyenler, mahalle esnafı ve gönüllüler ile bir araya gelerek işbirlikleri ve çalıştaylar yapılması hedeflenmektedir.
İlgili makaleye şu linkten ulaşabilirsiniz: https://doi.org/10.31198/idealkent.795488
